Islamitisch opvoeden: verbeter je gezin, begin bij jezelf

Het doel van vele moslimouders is om hun kinderen voor te bereiden op het doel van het leven: het streven naar de liefde en tevredenheid van Allah de Verhevene. Geen enkele ouder zou het erg vinden als hun kind een meerwaarde zou zijn voor onze Ummah en het goede, in de breedste zin van het woord, zou verspreiden.  

Een vraag die (aankomende) ouders veel bezighoudt is hoe je je kind met islamitische normen en waarden kunt opvoeden dat zelf in staat is om sterk in het geloof te staan. Als we Maryam Kurdi, pedagogisch hulpverlener en oprichtster van leercentrum Alhadaf, mogen geloven ligt de basisopvoeding thuis en kun je niet vroeg genoeg beginnen met het onderwijzen van het geloof aan je kind. 

Volgens Maryam gaan bij veel kinderen de eerste vier levensjaren voorbij zonder dat ze thuis genoeg aandacht krijgen aan religieus onderwijs. Of soms zelfs helemaal geen aandacht. In dit artikel laten wij Maryam aan het woord die ons meer zal vertellen over enkele zaken die bij een islamitische opvoeding komen kijken. 

De basis ligt thuis

“Ik kan niet vaak genoeg herhalen dat de basisopvoeding thuis ligt. Het is heel goed om je kind naar een moskee of islamitisch leercentrum te sturen om kennis op te doen, maar deze plekken zullen nooit de plek in kunnen nemen van thuisopvoeding. Ik merk weleens dat sommige ouders het totaal uit handen geven. Dit is dan ook de reden waarom ik intakegesprekken van een uur (soms zelfs wel langer) houd om een betere indruk van de ouders te krijgen en om te peilen in hoeverre ze thuis als gezin actief bezig zijn met het praktiseren van het geloof.  

Natuurlijk dragen wij met liefde bij aan de opvoeding van de kinderen van onze Ummah, maar een leercentrum is slechts een middel om je kind op weg te kunnen helpen. Niets meer en niets minder. Je kunt niet je kind bij een islamitisch leercentrum of moskee afzetten, verwachten dat daarmee de klus geklaard is en vervolgens wegrijden. Als leerkracht dragen wij uiteraard bij aan de opvoeding, maar dit nemen wij niet geheel over.

Wij gaan echter wel graag een samenwerking met de ouders aan om het beste uit het kind te halen. Toevallig vertelde een ouder mij gisteren nog dat ik een onderdeel van hun gezin ben geworden. Dit soort dingen raken mij heel erg en dat is ook precies wat ik met Alhadaf wil bereiken. Natuurlijk ben ik niet echt een gezinslid geworden, maar ik vind het wel altijd fijn als ouders de samenwerking serieus nemen en mij als samenwerkingspartner zien.  

Daarom is het belangrijk dat alles wat er bij ons gebeurd, maar ook zeker thuis, hun opvoeding en gedrag ten goede komt. Kinderen zijn immers als sponzen: ze absorberen alles wat ze zien en horen. Zelfs als je het niet merkt kan een kind alles wat je doet observeren en imiteren.” 

Druk, druk, druk…

“De meest voorkomende reden die ik te horen krijg is een oude bekende: ‘ik heb geen tijd’. Het is waarschijnlijk niet prettig als de ouders van mijn leerlingen mij dit horen zeggen, maar ik hoor kritisch te blijven jegens iedereen. Mijn grootste angst is dat ze zullen denken dat ik ze niet serieus neem. Dat is totaal niet het geval, ik heb juist het beste met ze voor. Ik betwijfel echter of er gedurende de dag echt geen moment de tijd is om ook maar héél even bezig te zijn met onze religie. 

Waarom ik daar zo sterk van overtuigd ben? Elke ouder die de moeite heeft genomen om zijn of haar kind bij een islamitische organisatie aan te melden opdat het kind meer kennis op zal doen, heeft het er dus wel echt voorover. Het kind wordt door de ouder afgezet en opgehaald, soms zelfs meerdere malen per week, waardoor we kunnen zien dat de ouder het belangrijk vindt en er moeite voor wilt doen.  

Toch zien wij graag dat hetgeen ze bij ons leren, of bij een andere organisatie, een weerspiegeling biedt van de thuissituatie. Als je het druk hebt kun je thuis je waardevolle tijd met je kind in korte momenten opsplitsen. Creëer mini-momenten om het meer over islam te hebben, deze momenten kun je prima benutten. Zo kun je ook buiten wanneer je samen met je kind op pad bent, of het nou op de fiets is of in een auto, hem of haar iets nieuws over de islam leren. Of juist oude stof herhalen, want hier geloven wij ook sterk in: herhaling baart kunst.  

Vertel je kind hoe onze profeet Mohammed (vrede zij met hem) ons heeft geleerd om lief te zijn voor onze medemens en om vriendelijk te zijn tegen de dieren. Laat je kind zien welke leringen we uit de Koran kunnen trekken om een beter mens te worden. Hoe druk je ook bent, als het om quality time gaat, telt elke minuut. Je bent dus al een heel eind als je dagelijks een moment vrij maakt om met je kind over ons geloof te hebben. Hoe klein dat momentje ook mag zijn.” 

Je kind aan het werk zetten, maar hoe zit het met jou?

“Wat ik persoonlijk heel belangrijk vind is dat je als ouder zelf het goede voorbeeld hoort te geven. Velen hebben ramadankalenders met opdrachten voor de kinderen in huis, maar in hoeverre doen de ouders eigenlijk zelf hier iets aan? Veel van deze opdrachten zijn namelijk gekoppeld aan ‘ibadah of Akhlaaq. Maar eis je van je kind om de Koran te leren als je zelf nooit in het bijzijn van je kind uit het Boek leest? Of eis je van je kind om het gebed te verrichten als je kind je nooit heeft zien bidden?  

Momenteel krijgen sommige van mijn leerlingen in deze quarantaine periode de opdracht om elke dag een audio-opname van één vers van de Koran naar mij op te sturen. Elke dag opnieuw. Maar hoe is eigenlijk de band van de ouder met de Koran? Het allerminste wat je als ouder kunt doen, is om hetgeen te praktiseren wat jijzelf van je kind vraagt. 

Speciaal voor de ramadan hadden wij onze leerlingen een ramadanpakket aangeboden met allerlei leuke kinderopdrachten. Wij waren de ouders echter niet vergeten, want ook voor hen hadden wij een ‘to do challenge‘ bedacht. Dat is héél bewust gedaan, om ouders in hun voorbeeldfunctie te ondersteunen.” 

Jezelf een spiegel voorhouden

“Welk onderwerp je ook bespreekt, het komt altijd terug naar dat de ouders de voorbeeldfunctie van hun kind horen te zijn. Maar het ook wíllen zijn. In het verleden vertelde een moeder mij dat ze zichzelf niet als voorbeeld voor haar kind zag. Ze kampte met de vraag hoe ze een voorbeeld voor haar kind kan zijn, als zijzelf niet eens tevreden is over zichzelf. 

Ik ben oprecht trots op ouders die soms met schaamte naar mij durven te komen en zichzelf kwetsbaar durven op te stellen. Voel je als ouder vooral niet bezwaard om hulp te vragen. We horen ernaar te streven om de beste spiegels te zijn waar onze kinderen naar kunnen kijken. Maar om dat te kunnen doen, moeten wijzelf eerst diep in de spiegel durven te kijken.  

Er is tevens geen schaamte in het opdoen van kennis. Zo vertellen sommige moeders mij met het schaamrood op hun wangen dat ze nog geen Koran kunnen lezen, terwijl hun kinderen dat al wel kunnen. Twee weken geleden had ik een online les ingepland met een leerling die surah Al-Qadr uit het hoofd diende te leren. Nadat hij deze voor mij had gereciteerd kwam zijn moeder ook in beeld. Ze vertelde mij dat ze samen met haar zoon dit hoofdstuk uit de Koran had geleerd waarop ze vervolgens de surah voor mij begon te reciteren. Dit is dus een heel goed voorbeeld van een moeder die de samenwerking met ons durft aan te gaan. Zij was er zelf van bewust dat zij niet hetgeen van haar kind kon vragen, zonder dat zij er zelf naar streefde om eraan te voldoen. 

Ik respecteer iedere ouder waar ik mee samenwerk, en ouders die daadwerkelijk de stap hebben genomen om ook zichzelf te verbeteren respecteer ik nog meer. Dat ik ze zo bewonderenswaardig vind komt omdat ze zelf beseffen dat hun eigen leerproces niet stopt en dat zijzelf ook veel kunnen en eigenlijk horen te leren, juist ómdat ze kinderen hebben. Het is dus onwijs mooi dat jouw eigen kind de aanleiding kan zijn om een stapje dichterbij Allah te komen. Maar ben je wel bereid om jezelf een spiegel voor te houden en er ook voor te gaan werken?” 

Hulp nodig?

Leercentrum Alhadaf is opgericht met het doel om de persoonlijke ontwikkeling van ieder individu te bevorderen. Het is een plek waar je samen met de begeleiders een doel kunt vastleggen en waar er binnen Alhadaf hard aan gewerkt gaat worden. Schroom dus niet om met Alhadaf contact op te nemen als je graag gebruik wilt maken van persoonlijke ondersteuning bij de opvoeding of als je wel wat coaching kunt gebruiken. 

Alhadaf biedt hiernaast ook lessen omtrent het leren van Arabisch, Tajweed en islam. In kleine groepen met begeleiding werk je in een ontspannen sfeer aan het vergroten van jouw Arabische en/of islamitische kennis. Naast het volgen van klassikale lessen op de leslocatie in Breda, biedt Alhadaf ook de mogelijkheid om op aanvraag privélessen online te volgen. 

Voor meer informatie kun je terecht op de website van Alhadaf, waar je contact met het leercentrum kunt opnemen of om een intakegesprek in te kunnen plannen. 

---